ثبت اختراع

تاریخ بروز رسانی مطلب :‌ 1396-09-25

ثبت اختراع : کشور ایران در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی به عضویت کنوانسیون پاریس در خصوص حمایت از مالکیت صنعتی درآمد و با پذیرش اصلاحات به عمل آمده در کنوانسیون مزبور در سال ۱۳۷۷ ه .ش زمینه پیوستن به سازمان جهانی مالکیت معنوی (Wipo ) را پدید آورد . در سال ۱۳۸۰ ه .ش جمهوری اسلامی ایران به وایپو پیوست . مقر وایپو که در سال ۱۹۷۰ م. تأسیس شده، در شهر سوئیس است . سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ، نماینده ایران در وایپو می باشد که ثبت اختراعات نیز در اداره مالکیت صنعتی سازمان مزبور صورت می گیرد.

اختراع چیست

طبق ماده ۱ قانون ثبت اختراع ، اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص
را ارایه می کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن حل می نماید. برای تعریف کاملتر می توان گفت که اختراع حاصل و ثمره تلاش فکری و تراوش ذهنی مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی متبلور می شود و اختراع در اینجا معادل واژه (INVENTION) است. اما از اختراع در قوانین مختلف کشورها زمانی حمایت میشود که این اختراعات طبق تشریفات خارجه آن کشور در موعد و زمان مقرر به ثبت رسیده باشد و شرایط استفاده از این حق ثبت آن در نزد مرجع ذیصلاح (اداره ثبت اختراعات) می باشد و در اینجا حق اختراع معادل واژه (PATENT) می باشد.

نحوه ثبت اختراع

  1. تهیه ی مدارک : فرم اظهار نامه ،توضیحات کامل در مورد اختراع و نقشه های فنی ان،کپی کارت ملی وشناسنامه و زمانی که مراجعه کننده خود مخترع نباشد وکالت نامه نیاز است.
  2. در برگه ی اختراع ثبت باید نام شرکت یا دانشگاه قید شود،داشتن معرفی نامه از معاون پژوهشی دانشگاه و یا از طرف مدیر عامل شرکت ، سهم مخترعین (سهم دانشگاه ۲۵%و سهم شرکت تا ۱۰۰% هم می رسد)و ارسال نامه به رئیس اداره ی کل مالکیت صنعتی کشور
  3. مراجعه به اداره ی کل مالکیت صنعتی کشور ، پرداخت هزینه ی ثبت اختراع،در تاریخی که اعلام شده در اداره حضور پیدا کرده و معرفی نامه ی خود را جهت رفتن به یکی از دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی جهت ارزیابی اختراع دریافت کرده
  4. پس از گرفتن تایدیه از مراکز و موسسات از طرف اداره ی کل مالکیت صنعتی به یکی از روزنامه های رسمی معرفی می شوید
  5. بعد از اینکه سی روز از چاپ در روزنامه گذشته با در دست داشتن روزنامه و رفتن به اداره ی مالکیت صنعتی وبا پرداخت هزینه حق شارژ اختراع برای یک سال اشخاص حقیقی ده هزار واشخاص حقوقی صد هزار تومان
  6. صادر شدن گواهی نامه ی ثبت اختراع به نام مخترعین
  7. پس از ثبت اختراع در اداره ی کل مالکیت صنعتی و با مراجعه به سایت www.inexam.ir و ثبت نام در سایت و پس از تعیین سطح ،فرد نخبه می تواند از امتیازات طرح سرباز نخبه ،اعطای گرنت پژوهشی که بر اساس سطح تعیین شده بین سه تا سی میلیون ریال دریافت کند.

مزیت های ثبت اختراع در ایران

  • با ثبت اختراع می توانید در نخبگان ملی عضو و از امتیازات ان برخوردارشوید.
  • نمونه ای از این امتیازات خدمت سربازی است که شامل کسری ان یا گذراندن دوره ی سربازی در یکی از پژوهشکده ها و یا کار کر دن بر روی یک پروژه که به منزله ی سربازی حساب می شود و گرفتن کارت پایان خدمت در حین تحصیل
  • با قرار گرفتن در لیست دانشجویان ممتاز اگر قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشته باشید این امر آسان تر می شود و با شرکت در سمینارها و مسابقات بین المللی می توانند مدال کسب کنند.
  • در صورت فوت مخترع حقوق ثبتی آن به ورثه می رسد.
  • در گواهی ثبت اختراع نام مخترع قید می شود مگر اینکه کتبا از اداره ی مربوطه بخواهد که نامش ذکر نشود ،اما به هیچ وجه امکان ندارد به نام شخص دیگری ثبت شود.

 

مدارک مربوط به ثبت اختراع

  1. مدارک ثبت هویت متقاضی و مخترع
  2. توصیف اختراع
  3. ادعا یا ادعاهای اختراع
  4. خلاصه ای از توصیف اختراع
  5. نقشه یا نقشه ها درصورت لزوم
  6. درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم مخترع، چنانچه مخترع نخواهد اسم وی ذکر شود.
  7. مدارک مربوط به حق تقدم که همزمان باید با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف ۱۵ روز از آن تاریخ تسلیم شود.
  8. مدارک نمایندگی درصورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی بعمل آید.
  9. رسید مربوط به پرداخت هزینه های قانونی.

 

روش های ثبت اختراع در ایران و جهان

۱ –  روش اعلامی : در این روش شخص اعلام می کند که این اختراع را انجام داده است و اداره ی مالکیت صنعتی مبنی کار را بر صحت این ادعا می گذارد به شرط این که این اختراع قبلا به ثبت نرسیده باشد.در روش اعلامی ورقه (سند ) به هیچ وجه نشان نمی دهد که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی باشد.

با توجه به ماده ی ۳۶ قانون ثبت ، ثبت اختراع در ایران به صورت اعلامی است.

در این روش مخترع مدارکی را مبنی بر اختراع خود به اداره ی مالکیت صنعتی برده و اگر سوابقی مبنی بر ثبت اختراع وجود نداشته باشد ، اختراع به ثبت رسیده و سند اختراع به نام مخترع صادر می شود . اداره ی مالکیت صنعتی به هیچ وجه در قبال این سند مسئولیتی ندارد و مخترع باید شخصا پاسخ گو باشد . و اگر شخصی ادعا کند که این اختراع به او تعلق دارد باید با مدارک به دادگاه مراجعه کنند وپس از رسیده گی نتیجه اعلام می شود.

روش تحقیقی : در بعضی از کشورها زمانی که شخصی ادعا می کند اختراعی انجام داده با استفاده از امکانات پیشرفته و ازمایشات متعدد در مدت طولانی بر روی اختراع انجام می شود تا صحت اختراع ثابت شود، تا قبل از به ثبت رسیدن اختراع ان را به صورت محرمانه نگه می دارند تا زمانی که صحت ادعای مخترع ثابت شود و سپس به ثبت می رسد اما در صورت ثابت نشدن صحت آن رد می شود .

 

فرم ثبت اختراع

نحوه ی گرد آوری متون اختراع

برای ثبت اختراع یک قرار داد دو طرفه بین مخترع و دولت بسته می شود و در مقابل فاش کردن جز ئیات اختراع که از ان در زمینه ی پیشرفت و تکنو لوژی کشور استفاده می شود و دولت در قبال آن حق انحصاری بیست ساله برای ان قائل می شود . مخترع باید جز ئیات اختراع خود را کامل بیان کند تا هر شخصی در همان رشته بتواند ان را بسازد چون اگر غیر از این باشد ممکن است اختراع ثبت نشودو یا کل حقوق اختراع در دادگاه به ان تعلق نگیرد.

برای بیان خصوصیات اختراع باید موارد زیر ذکر شود :

  1. نام اختراع
    • نام انتخابی باید بین سه تا ده کلمه باشد ،نام انتخابی نباید نه خیلی کلی ونه خیلی جزئی باشد،از نام های اقتصادی و تجاری نباید استفاده شود .
    • زمینه ی فنی اختراع : هر اختراعی زمینه ی فنی متفاوت داردکه باید بیان شود تا خواننده متوجه ی ان شود.
    • مشکل فنی و اهداف آن : زمانی که یک مشکل فنی در صنعت بوجود اید برای حل این مشکل راه حل های جدیدی ارائه می شود مخترع ابتدا باید به بیان این مشکل در رشته ای از صنعت که به وجود امده بپردازد تا این در ذهن کارشناسان بررسی کننده بوجود اید.
    • بیان گذشته ی اختراع و سابقه ی ان:مخترع شخصی است که از دانش خود در زمینه ی بوجود اوردن چیزی جدید استفاده می کند وبا دانش فنی که دارد نشان می دهد که این اختراع چیز جدیدی است.
    • بیان راه حل : مخترع باید اختراع خود را به طور کامل و واضح توضیح دهد تا هر شخصی که در زمینه ی فنی اطلاعات متوسطی دارد بتواند ان را بسازد.
    • بیان اشکال ،نقشه ها و نمودارها : باید طوری باشد که یک متخصص بتواند از انها به راحتی استفاده کند یعنی واضح و کامل باشد.
    • مزایای اختراع : برای حل مشکل فنی که در صنعتی بوجود امده از مقایسه ی راه حل های گذشته با راه حل های جدید می توان به مزایای اختراع جدید پی برد .
    • کار برد اختراع : ماهیت یک اختراع باید به طور کامل و واضح بیان کننده ی کلیه ی کاربرد های یک اختراع باشد
    • بیان یک روش اجرای اختراع : مخترع باید به طور کامل اختراع را شرح دهدتا خواننده بتواند به راحتی ان را اجرا کند.
  2. ادعاها :با استفاده از ادعا ها می توانیم حقوق قانونی حمایت از یک اختراع را مشخص کنیم و همچنین نشان دهنده ی میزان حمایت از ان اختراع است که چنان چه این ادعا ها به خوبی تنظیم نشود است ارزش یک اختراع به خوبی بیان نشود و یک اختراع ارزشمند به یک اختراع بی ارزش تبدیل شود
  3. خلاصه ی اختراع : یک اختراع باید با نام اختراع شروع شود و در بر گیرنده ی ۷۰ تا ۲۰۰ کلمه باشد.وقتی می خواهیم خلا صه ای از اختراع خود را توضیح دهیم این خلاصه کردن باید جامع و کامل باشد و در کوتاهترین زمان ممکن اطلاعات مفیدی ارائه دهد.هر اختراعی به یک زمینه ی فنی تعلق دارد باید زمینه ی فنی یک اختراع را تعیین کنیم .در خلا صه ای که از اختراع بیان می کنیم نباید به بیان ارزش ان اختراع بپردازد بلکه باید ویژگی های مهم فنی و تکنیکی ان را بیان کند.مشخص شدن کاربرد دقیق اختراع برای مشکل فنی به وجود امده .
  4. شکل ها و نمودارها و نقشه ها :باید کامل و قابل درک باشد.

 

هزینه های ثبت اختراع برای افراد حقیقی و حقوقی:

  • حق ثبت اظهار نامه برای افراد حقیقی ۱۰۰۰۰ ریال و برای افراد حقوقی ۱۰۰۰۰۰ ریال
  • حق ثبت سالنامه برای افراد حقیقی سال اول تا پنجم هر سال معادل ۱۰۰۰۰۰ریال ،سال ششم تا دهم هر سال معادل ۲۰۰۰۰۰ریال،سال دهم تا پانزدهم هر سال معادل ۳۰۰۰۰۰ ریال،سال شانز دهم تا بیستم هر سال معادل ۴۰۰۰۰۰ ریال
  • ۱۰ برابر مبلغ تعیین شده برای اشخاص حقوقی

 

بهره برداری از اختراع

  1. زمانی که وزیر یا بالا ترین مقام ذی ربط عمومی لزوم بهره برداری از اختراع را تشخیص دهد و یا بهره برداری از طرف خود مالک باشد و از نظر مقام یاد شده بلا مانع باشد .
  2. تا حدودی که در مجوز مشخص شده می توان از یک اختراع بهره برداری کرد وبا توجه به ارزش اقتصادی ان باید به مالک اختراع پرداخت کرد.
  3. زمانی که مالک اختراع بیان کند شرایطی که باعث گرفتن این تصمیم شده است تغییر کرده ویا سازمان دولتی یا شخصی که از طرف کمیسیون تعیین شده نتوانسته مطابق با شرایط ان عمل کند مو ضوع در کمسیون مطرح می شود و اجازه ی بهره برداری توسط وزیر یا بالا ترین مقام دستگاه لغو می شود و برای مالک یا بهره بردار جدید صادر می شود .
  4. در خواست اجازه از بهره بر داری از کمسیون زمانی است که شخص ثالث یا دستگاه دولتی از مالک اختراع تقاضای بهره برداری کرده اما او قبول نکرده .
  5. اشخاص دولتی یا شخص ثالث که اجاره ی بهره برداری از اختراع را دارند صرفا جهت عرضه در بازار ایران است .
  6. اختراع در زمینه ی فناوری نیمه هادی،اجازه کمسیون برای بهره برداری از ان زمانی جایز است که فقط برای استفاده ی غیر تجاری عمومی باشد و یا وزیر یا بالاترین مقام مربوطه متوجه شود که اختراع ثبت شده فقط برای استفاده ی غیر رقابتی است .
  7. در موارد زیر پروانه ی بهره برداری بدون موافقت مالک صادر می شود :
    • الف )زمانی که بهره بر داری از یک اختراع که جدید ثبت شده مرتبط با یک اختراعی است که قبلا ثبت شده اداره ی مالکیت صنعتی به در خواست مالک اختراع اخری ،پروانه ی بهره برداری ازاختراعی که قبلا ثبت شده را تا حد ضرورت بدون موافقت مالک صادر می کند
    • ب)همچنین با توجه به بند الف مالک اختراع اول بخواهد از اختراع اخری استفاده کند پروانه ی بهره بر داری صادر می شود
    • ج)با توجه به بند های الف و ب زمانی که پروانه ی بهره برداری شود باید مبلغ معینی به مالک اختراع پرداخت شود
    • د)انتقال صدور پروانه بهره برداری طبق بند الف فقط به همراه اختراع اخری است و انتقال صدور پروانه ی بهره برداری طبق بند ب فقط به همراه اختراع اولی است
    • ه)صادر شدن پروانه ی بهره برداری بدون اجازه ی مالک فقط با پرداخت هزینه ی مقرر امکان پذیر است
  8. همچنین می توان در دادگاه عمومی نسبت به تصمیمات کمسیون اعتراض کرد .

اختراعات قابل ثبت در ایران

نوعی حق انحصاری که به مخترع داده می شود و در مقابل دولت از او و اختراعش حمایت می کند . این امر باعث تشویق مهندسین و صنعتگران برای کشف ابزار جدید می شود. اما زمانی دولت از مخترعین حمایت می کند که اختراع خود را در اداره ی ثبت اختراع به ثبت رسانده باشد.

قانون به دو روش حمایت ایجابی و حمایت سلبی از اختراع و مالک ان حمایت می کند .

  1. حمایت ایجابی :به مخترع اجاره می دهد تا از نوآوری و فعالیت ذهنی خود بهره مند شود .
  2. حمایت سلبی :دیگران باید به مخترع احترام بگذارند و بدون اجازه ی مخترع حق استفاده از اختراع را ندارد

اختراع غیر قابل ثبت : یک اختراع باید کاملا نوآورانه باشد و با اختراعات قبلی هیچ گونه ارتباطی نداشته باشد و متفاوت باشد در غیر این صورت غیر قابل ثبت است .به عنوان مثال اختراعاتی که بر خلاف موازین شرعی باشد مثلا اختراع دستگاههایی نه برای تولید مشروبات الکلی باشد ممنوع است

 

 

برای دریافت مشاوره با ما در تماس باشید
شما می توانید برای دریافت مشاوره انواع خدمات ثبتی با کارشناسان ثبت صدرا در ارتباط باشید و با دریافت مشاوره ، بهترین مسیر تجربه ثبتی را دریافت نمایید. ما به شما این قول را می دهیم که در کوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه و بالاترین کیفیت خدمات شما را انجام دهیم .
09127773762