مراحل و مدارک لازم برای ثبت برند

قبل از اینکه به موضوع مراحل ثبت برند و مدارک لازم برای ثبت برند بپردازیم ، لازم است که شما با مفهموم برند (brand) آشنا شوید. کلمه برند ریشه در کلمه اسکاندیناوی برندر دارد. در زمان قدیم علامت تجاری وسیله ای برای تشخیص صاحبان اصلی حیوانات به حساب می آمد و صاحب حیوانات با سوزاندن تن آن ها به شکل یک علامت ویژه ، آن ها را علامت گذاری می کردند. اما امروزه برند علامتی برای معرفی کالا و محصول از لحاظ کیفیت و ضمانت مرغوبیت جنس آن مورد استفاده قرار می گیرند و می تواند نقش، رقم، حرف و … باشد.

ثبت علامت تجاری اختیاری است مگر در مواردی که دولت الزامی قرار دهد. به عنوان مثال ، مواد غذایی که باید در لفاف و ظروف مخصوصی باشد مثل : کنسرو، کره و … یا نوشابه و آب های گازدار، یا لوازم آرایشی که اثر مستقیم روی پوست بدن انسان دارد. مثل : صابون، عطر، ادکلن و یا داروهای اختصاصی با موارد استعمال طبی اعم از انسانی و حیوانی ” مصوب ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۳۲۸ هیات دولت ” از علامت تجاری و یا برند استفاده شود .

علامت تجاری باید جدید باشد و سابقه ثبت و استعمال توسط دیگران را نداشته باشد. باید ابتکاری و توام با طراحی و ظرایف شکلی باشد. طوری باشد که مشتری را به اشتباه و سردرگمی و در نتیجه به انتخاب نادرست سوق ندهد. شایان ذکر است ، با توجه به جدول طبقه بندی کالا ، هرگاه برای نوعی کالای مشخص علامتی از طبقه ای خاص استفاده شود، شخص دیگری که پس از انتخاب علامت مذکور بخواهد برای کالای خود از نوع مشابه از طبقه مزبور و از همان علامت قبلی استفاده کند،با ممنوعیت استفاده و ثبت علامت مواجه خواهد شد. به موجب ماده ۱۲ قانون ثبت و علائم و اختراعات : ” علامت تجاری قابل نقل و انتقال است ولی انتقال آن در مقابل اشخاص ثالث وقتی معتبر خواهد بود که موافق مقررات این قانون به ثبت رسیده باشد . ” در صورت ثبت برند و ثبت علامت تجاری ، دولت از آن حمایت می کند. مدت حمایت دولت از این علامت ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه می باشد. مرجع ثبت علامت تجاری ، اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی است.

ثبت علامت قابل اعتراض از سوی اشخاص ذی نفع است. کلیه دعاوی حقوقی و جزایی مربوط به علامت تجاری در دادگاه های تهران رسیدگی می شود . مطابق ماده ۵ قانون ثبت علائم و اختراعات ایران ، ثبت علامت های ذیل به عنوان علامت تجاری ممنوع است :

1. پرچم مملکتی ایران و هر پرچم دیگری که دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجاری منع کند و همچنین مدال ها و نشانه ها و انگ های دولت ایران .
2. کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد از قبیل دولتی و امثال آن .
3. علائم موسسات رسمی مانند هلال احمر، صلیب سرخ و نظایر آن .
4. علائمی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت

مدارک لازم برای ثبت برند

علامت تجاری ( برند ) به دو نوع حقیقی و حقوقی به ثبت می رسد. بین علامت تجاری حقیقی و حقوقی در مدارک مورد نیاز آن تفاوت است . برای شخص حقیقی همه ی مدارک باید به نام شخص و مرتبط به طبقه و فعالیت مورد نظر باشد و در مدارک لازم برای شخص حقوقی تمام مدارک و مجوزها باید به نام شخصیت حقوقی یعنی شرکت باشد و طبقه ی مورد نظر برای ثبت باید در موضوع شرکت ذکر شده باشد.

الف) شخص حقیقی

1. کپی شناسنامه شخص متقاضی
2. کپی کارت ملی شخص متقاضی
3. کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)
4. کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس،پروانه ی بهره برداری،پروانه ی ساخت،جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)
5. نمونه علامت تجاری در کادر ۱۰ در ۱۰

ب) شخص حقوقی

1. کپی شناسنامه مدیر عامل شرکت
2. کپی کارت ملی مدیر عامل شرکت
3. کپی روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت (از آخرین تغییرات شرکت نباید بیش از دو سال گذشته باشد)
4. کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)
5. کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد )
6. یک نمونه از علامت مورد تقاضا ( در کادر ۱۰ در ۱۰ )

نکته : در صورتی که در تصویر علامت یا نام مورد نظر شما جهت ثبت کلمه یا حروف لاتین استفاده نشده باشد ، ارائه ی کارت بازرگانی الزامی نخواهد بود.

مراحل ثبت علامت تجاری و ثبت برند

اولین اقدام جهت ثبت برند ، انتخاب نام برای آن است. بحث برند و عوامل انتخاب نام برند یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار حتی در سطح بین المللی است .

در انتخاب نام برند ، توجه به نکات ذیل الزامی است :

1. اسامی عام را نمی توان به نام علامت تجاری یا برند انتخاب نمود.زیرا این نوع کلمات جنبه عمومی داشته و مختص نوع بخصوصی از کالا نمی تواند باشد.مثلاَ کلمه قند را نمی توان برای محصول قند انتخاب نمود و یا اینکه شکل ماهی را بدون آنکه حالت مخصوصی داشته باشد نمی توان برای کنسرو ماهی انتخاب نمود.
2. اوصاف اجناس نمی توانند به عنوان علامت تجاری انتخاب شوند، مانند باقلوای شیرین
3. نشانه های ساده مانند خط مستقیم و اشکال هندسی یا رنگ های عادی نباید به عنوان علامت اختیار شوند مگر آنکه از ترکیب آن ها تصویر ابتکاری پیدا شود.

انتخاب ارقام برای علامت تجاری اگر حاکی از کیفیت جنس نباشد،اصولاَ اشکالی ندارد . مثلاَ انتخاب ۲۲۲ برای نوعی از پارچه یا ارقام ۴۷۱۱ برای ادوکلن ، ولی انتخاب ارقام ۳۰ یا ۴۰ یا ۵۰ برای روغن موتور چون شاید به نظر مشتری حاکی از کیفیت جنس و درجه غلظت آن باشد جایز نیست.

انتخاب حروف نیز برای علامت اشکالی ندارد و امروزه اغلب علامات کارخانجات حروف اولیه نام کارخانه را نشان می دهد. مانند G.E.C-Fiat و غیره

پس از انتخاب نام، باید اظهارنامه را در سامانه اداره مالکیت صنعتی ثبت کرد. برای این منظور به پایگاه اینترنتی مالکیت صنعتی ( قسمت ثبت علائم تجاری ) به نشانی http://ip.ssaa.ir مراجعه نمایید. مراحل ثبت نام در سامانه به قرار ذیل است :

• انتخاب نوع اظهارنامه
• درج مشخصات مالک
• بارگذاری مدارک خواسته شده
• بازبینی اطلاعات وارد شده و تایید اطلاعات
• پرداخت هزینه ثبتی از طریق اینترنت
• دریافت شماره اظهارنامه و رمز از طریق تلفن

پس از طی این مراحل ، نوبت به امضای نسخه تایید شده می رسد که متقاضی می بایست یکی از نسخه ها را با مدارکی که قبلاَ برابر با اصل شده اند، به انضمام فیش به آدرس مرکز ارسال نماید. سپس، اداره مالکیت صنعتی ، به بررسی مدارک می پردازد، چنانچه نواقصی در آن ها مشاهده نماید ابلاغ رفع نقص ارسال می گردد و باید نقص را رفع نمایید و در صورت عدم نقص اطلاعات، آن را تایید می کند و مراتب ثبت و واریز مبلغ نهایی به متقاضی اطلاع رسانی می شود.

در رابطه با هزینه ی واریزی چند نکته قابل ذکر است :

۱٫ هزینه ی واریزی بر حسب حقیقی یا حقوقی بودن متقاضی ثبت علائم تجاری متفاوت می باشد.

۲٫ علاوه بر هزینه های واریزی همان طور که در ادامه خواهیم گفتیم ، هر علامت تجاری چاپ دو آگهی در روزنامه ی رسمی کشور را نیز دارد که با توجه به تعداد خطوط و ابعاد علامت تجاری و سیاه سفید یا رنگی بودن آن هزینه خواهد داشت.

پس از طی این مراحل ، مراتب در روزنامه رسمی با قید نام و نشانی صاحب علامت و کالاهایی که در آن ها از علامت استفاده می شود آگهی می گردد . چنانچه ظرف ۳۰ روز از تاریخ نشر آگهی اعتراضی از طرف اشخاص ذی نفع به عمل نیاید اداره ، ثبت برند و علامت تجاری مورد تقاضا را به نام متقاضی در دفتر مخصوص به ثبت رسانیده و گواهی ثبت را به درخواست کننده تسلیم می نماید.

پس از ثبت علامت تجاری تصدیقی که حاوی نکات ذیل باشد با الصاق یک نمونه کامل از علامت بر روی آن به صاحب علامت یا نماینده او تسلیم می شود :

1. تاریخ وصول اظهارنامه و شماره ثبت آن در دفتر ثبت اظهارنامه
2. تاریخ ثبت علامت و شماره ثبت آن
3. اسم و شغل و اقامتگاه و تابعیت صاحب علامت
4. نوع مال التجاره و یا محصول و طبقات محصولی که علامت برای تشخیص آن به کار می رود.
5. تعیین اجزایی که صاحب علامت حق استفاده انحصاری آن را به خود تخصیص ثبت رسیده باشد.
6. تاریخ و شماره و محل ثبت در خارجه در صورتی که علامت قبلاَ در خارجه به ثبت رسیده باشد.
7. تاریخ صدور تصدیق
8. مدت اعتبار ثبت علامت
9. امضای رییس شعبه ثبت علائم تجارتی و مدیر کل ثبت اسناد و املاک